Beste overheid,
“Hoe Charlie bent U eigenlijk? Hoe Charlie zijn de andere overheden in ons moderne vrije Europa?” Deze vragen stelde ik mijzelf eerder deze week. Nederland mag zich graag op de spreekwoordelijke borst kloppen wat betreft tolerantie en vrij denken, maar ik vrees dat de waarheid genuanceerder ligt.
Vandaag, zondag 11 januari 2015, is er in Parijs een grote demonstratie naar aanleiding van de aanslag op het kantoor van satirisch blad Charlie Hebdo, een aanslag die een schok teweeg bracht in onze maatschappij en in de landen om ons heen. Massaal keerden we ons tegen het geweld; vermoord worden om wat je zegt vinden we duidelijk niet kunnen, in het vrije Europa is geen enkel idee vrijgesteld van kritiek of satire.
Maar toch, overheid, blijf ik na deze afkeur een vreemde smaak in mijn mond houden. We mogen ons dan trots en hardop “Charlie” noemen, pas begin 2014 is in Nederland het verbod op godslastering afgeschaft en dat ging niet bepaald zonder slag of stoot, vooral de christelijke partijen wilden er niet aan. Blijkbaar moest hun idee toch beter beschermd worden dan andere ideeën. En wat te denken van de andere landen in Europa? Op dit moment hebben de volgende landen nog vormen van anti-godslastering regelgeving: Duitsland, Denemarken, Finland, Griekenland, Ierland, IJsland, Italië, Oostenrijk, Polen, Roemenië, Spanje en Zwitserland. Beste overheid, als U Charlie bent, wat gaan U hier dan aan doen? Is dit het moment om door te pakken? Is dit het moment om de daad bij het woord te voegen?
Die grote demonstratie in Parijs, die deze zondag plaatsvindt, daar lopen nogal wat afgevaardigden van verschillende landen mee. Beste overheid, mag ik even Uw aandacht? Zo zijn er vandaag afgevaardigden van Jordanië, waar een journalist laatst veroordeeld is tot 15 jaar gevangenisstraf; Turkije, een land dat wil toetreden tot de Europese Unie, maar waar meer journalisten gevangen zitten dan waar dan ook ter wereld; Israël, waar vorig jaar 7 journalisten zijn gedood; Egypte, waar heel de redactie van Al-Jazeera is vastgezet; Rusland, waar vorig jaar nog een journalist is vastgezet wegens het beledigen van een overheidsdienaar; Bulgarije, waar de politie regelmatig de harde hand gebruikt tegen journalisten; de Verenigde Staten, waar tijdens de rellen in Ferguson verschillende journalisten zijn opgepakt; Griekenland, waar de ME journalisten niet schuwt in elkaar te slaan; Slovenië, waar een blogger is vastgezet; Polen, waar een redactie is overvallen na het bekend maken van voor de regerende partij beschamende opnames; Groot-Brittanië, waar documenten bij krant The Guardian zijn weggehaald en gedreigd is met vervolging. En, beste overheid, ik kan helaas nog enige tijd doorgaan met dit lijstje. Hoe Charlie bent U, beste overheid?
Hoe geloofwaardig is het, om medeleven van Saudi-Arabië te accepteren, als zij afgelopen vrijdag zijn begonnen met een 20 wekelijkse herhaling van 50 zweepslagen voor een blogger, veroordeeld tot een torenhoge boete, 10 jaar cel en voorgenoemde zweepslagen. Zijn misdaad? Kritiek op het regime en “anti-Islam”-uitingen.
Hoe geloofwaardig is het, beste overheid, als U nu niet doorpakt? Als U niet, te beginnen met Europa, alle wetgeving ter bescherming van ideeën, religieus of anderszins van aard, historische of hedendaagse bekende figuren of politici, per direct richting prullenbak verwijst?
Hoe geloofwaardig bent U in uw verklaring Charlie te zijn, als U niet, te beginnen met Europa, laat zien aan alle burgers dat in onze maatschappij werkelijk alle ideeën bekritiseerd mogen worden? Beste overheid, welk signaal geeft U op dit moment nu eigenlijk echt af?
En als we dan toch aan het doorpakken zijn, kunnen we dan ook aandacht vragen voor de vele slachtoffers in het buitenland, dichtbij en verder weg? Slachtoffers van regimes, van wetgeving die kritiek verbiedt? Het afschaffen van die wetgeving is een eerste signaal richting de burgers: maar al te vaak worden bijvoorbeeld anti-godslastering sentimenten gebruikt ter beslechting van buren- of andere ruzies. Na een beschuldiging, een roddel, krijgt een slachtoffer eerst een woedende meute voor het huis en als ze, vluchtend voor hun leven, zijn aangekomen bij het politie-bureau worden ze daar in elkaar geslagen door de agenten. Tegen de tijd dat er eindelijk een proces komt, is er geen advocaat die ze wil bijstaan, vanwege het gevaar ook voor godslastering te worden aangeklaagd omdat hij de beschuldigden verdedigd. Ja, overheid, dat is hoe er misbruikt gemaakt wordt van deze “ideeën bescherming”, de voorbeelden zijn eindeloos. Vergeet niet dat Europeanen die wonen en werken in landen met zulke regelgeving, daar net zo goed, volledig onbedoeld, slachtoffer van kunnen worden. Neem het voorbeeld van de Britse lerares die werd aangeklaagd omdat ze haar 6-jarige leerlingen een teddy beer de naam Mohammed liet geven. Er werd geroepen om de doodstraf. Zo makkelijk gaat dat daar, beste overheid.
Ik vraag U dan ook: wilt U werkelijk laten merken dat kritiek waarop dan ook mogelijk moet zijn? Wilt U werkelijk uw burgers het signaal geven dat U achter een vrije, open samenleving staat? Wilt U werkelijk werk maken om dit ideaal uit te dragen, in eigen land en naar buiten toe? Beste overheid, wilt U zichzelf enkel Charlie noemen of wilt U Charlie zijn?
